Khó thở phải làm thế nào? Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí

Khó thở là tình trạng mà hầu hết ai trong chúng ta cũng từng trải qua một lần. Khó thở không chỉ là tình trạng thiếu không khí, hụt hơi bình thường mà nó còn có các dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc bệnh, có vấn đề về tâm lý có thể gây nguy hiểm tới tính mạng  nữa. Vậy khi khó thở phải làm như thế nào? Mời các bạn cùng đi tìm hiểu với chúng tôi ở bài viết dưới đây.

Khó thở là như thế nào?

Khó thở là tình trạng thường gặp và có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Khó thở, đôi khi được mô tả là “đói không khí” hoặc hụt hơi thuật ngữ  Tiếng anh là Shortness of Breath, đây là một vấn đề về hô hấp khá phổ biến, là tình trạng người bệnh hít vào không đủ lượng oxy và thở ra không hết được khí CO2.  Triệu chứng này khiến người bệnh luôn trong tình trạng thiếu oxy, mệt mỏi, tức ngực, hô hấp khó khăn, hơi thở đứt quãng.  

Triệu chứng khó thở có nguy hiểm không?

Trong một số trường hợp, khó thở nhẹ có thể là bình thường và không có gì phải  lo lắng. Các ví dụ điển hình bao gồm khó thở do say tàu xe, sợ độ cao,  cúm, nghẹt mũi và dị ứng. Hoặc là tập thể dục quá sức, đặc biệt nếu bạn không tập thể dục thường xuyên. Ngược lại, nếu bạn nhận thấy nhịp tim tăng lên, thở khò khè hoặc căng cứng xương sườn thì đây là những dấu hiệu của tình trạng khó thở nghiêm trọng. Tình trạng này xảy ra do thiếu không khí trong phổi và tim. Những người khó thở nặng cần sử dụng cơ cổ và ngực để  thở.  Khó thở và tức ngực luôn đi kèm với nhau. Ngoài ra, khó thở nghiêm trọng có thể đi kèm với các triệu chứng khác như đau khi hít vào (viêm màng phổi), lo lắng, chóng mặt, ngất xỉu, ho, thở khò khè, đờm có máu, đau cổ và chấn thương ở ngực.  

Nếu bạn  khó thở, hãy cố gắng giữ bình tĩnh và thư giãn cơ bắp để tìm ra nguyên nhân. Có thể bạn chỉ  gặp vấn đề với đường thở dẫn đến phổi, chẳng hạn như tắc nghẽn đường thở ở mũi, miệng hoặc cổ họng, cũng có thể bạn đang bị nghẹn vì thứ gì đó mắc kẹt trong đường thở.  

Nếu tình trạng khó thở của bạn trở nên trầm trọng hơn, bạn nên đi khám bác sĩ ngay vì bạn có thể gặp vấn đề về phổi, tim hoặc dạ dày.

Khó thở là một triệu chứng của hô hấp
Khó thở là một triệu chứng của hô hấp

Nguyên nhân gây ra bệnh khó thở

Nhiều nguyên nhân gây khó thở hoặc hụt ​​hơi. Trong một số trường hợp, tình trạng này được coi là bình thường. Ví dụ: thay đổi thời tiết. Tập thể dục quá mức; bởi tình trạng này  nhanh chóng biến mất và không để lại bất kỳ tác động tiêu cực nào nữa. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra  liên tục, thường xuyên và không phải do vận động quá sức thì có thể bạn đã mắc bệnh.

Một số bệnh mà nhiều người thường xuyên gặp phải hiện nay bao gồm: 

  • Viêm thanh khí phế quản cấp 
  • Ung thư phổi 
  • Bệnh lao phổi 
  • Viêm màng phổi 
  • Phù phổi 
  • Tổn thương phổi 
  • Tăng huyết áp động mạch phổi 
  • Các bệnh về cơ tim (viêm cơ tim, giãn cơ tim, …) 
  • Rối loạn nhịp tim 
  • Viêm màng ngoài tim 

Nhiều bệnh nguy hiểm khác có thể gây khó thở. Vì vậy người bệnh không nên chủ quan. Nếu không rõ nguyên nhân nhưng cảm thấy cơ thể có gì đó lạ thì hãy đến cơ sở y tế để được xét nghiệm.

Các triệu chứng của bệnh khó thở

Đối với những người trẻ và trung niên có sức khỏe bình thường, nhịp thở bình thường (20 nhịp/phút đến 30 nhịp/phút). Khi tập luyện vất vả hoặc khi bị cảm, nhịp tim của bạn có thể nhanh hoặc chậm hơn bình thường nhưng bạn sẽ không bị hụt hơi. Bạn nên đặc biệt cẩn thận nếu các triệu chứng sau xảy ra thường xuyên: 

  • Khó thở, ngột ngạt
  • Hụt hơi. 
  • Tim đập nhanh 
  • Đau ngực 
  • Thở nhanh, nông 
  • Thở hổn hển 
  • Ho 
  • Tay chân tôi mỏi nhừ và không còn sức lực. 
  • Tay chân tôi co giật và run rẩy 
  • Buồn nôn 
  • Chóng mặt, choáng váng

Đối tượng dễ mắc bệnh

Hầu hết những người dễ gặp phải chứng khó thở, hụt hơi đều đã có bệnh lý nền mạn tính. Phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh cũng là hai đối tượng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng trên.

  • Do hormone progesterone tăng cao khi mang thai nên bà bầu thường bị khó thở nhẹ. Điều này đồng nghĩa với việc tim phải làm việc nhiều hơn, khiến mẹ khó thở. Trong những tháng cuối của thai kỳ, thể tích phổi của mẹ bầu cũng giảm đi nên bà bầu thường  khó thở.
  • Trẻ sơ sinh dễ bị khó thở hơn do cơ quan hô hấp trên chưa phát triển đầy đủ, thường  thở từ 30 đến 60 nhịp thở mỗi phút, chậm lại tới 20 nhịp thở mỗi phút khi đi ngủ. Khi được 6 tháng, nhịp thở trung bình của bé thấp, từ 25 đến 40 nhịp thở mỗi phút. Khó thở có thể xảy ra nếu trẻ mắc bệnh về đường hô hấp, có dị vật trong đường thở, viêm nắp thanh quản hoặc một bệnh khác.

Chúng ta đã biết các nguyên nhân, triệu chứng của bệnh khó thở, nhiều người sẽ đặt ra câu hỏi khó thở phải làm như thế nào? Hãy cùng chúng tôi đi tìm đáp án cho cậu hỏi trên.

Phụ nữ mang thai và trẻ em là đối tượng dễ gặp phải tình trạng khó thở nhất
Phụ nữ mang thai và trẻ em là đối tượng dễ gặp phải tình trạng khó thở nhất

Khó thở nên uống thuốc gì?

Để điều trị chứng khó thở, trước tiên chúng ta phải giảm tổn thương niêm mạc đường hô hấp, ngăn ngừa xơ hóa và tổ chức lại phổi, phế quản. Để biết nên dùng thuốc gì để điều trị chứng khó thở, người bệnh cần xác định rõ nguyên nhân và các triệu chứng kèm theo. Một số loại thuốc thường được kê đơn bao gồm:

Thuốc làm giãn phế quản

Đối với các bệnh viêm đường hô hấp và khó thở, các chuyên gia y tế thường kê đơn các loại thuốc giãn phế quản để mở đường thở và cải thiện chức năng hô hấp. Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm: thuốc chống khó thở (salmeterol, theophylline…); thuốc giảm nhanh tình trạng khó thở (albuterol, terbutaline, ipratropium…)

Tuy nhiên, thuốc giãn phế quản có thể làm tình trạng trở nên trầm trọng hơn nếu không được sử dụng đúng liều lượng và đúng thời điểm. Bởi triệu chứng khó thở có thể xảy ra do một số nguyên nhân khác nhau. Nếu bệnh nhân có những triệu chứng này do suy tim, việc sử dụng thuốc giãn phế quản có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nguy kịch hơn.

Thuốc giảm ho, long đờm

Thuốc giảm ho, long đờm có tác dụng làm giảm lượng nước bọt gây tắc nghẽn đường thở, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của người bệnh. Một số loại thuốc long đờm phù hợp cho người bệnh gồm: acetylcystein; bromhexin,…Thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm ở những người khó thở do hen suyễn và ở những người có vấn đề sức khỏe từ trước. Vì vậy, người bệnh không nên dùng bất kỳ loại thuốc nào nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Thuốc kháng sinh, chống viêm

Thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm là thuốc được sử dụng kết hợp với thuốc giãn phế quản, thuốc giảm ho và thuốc long đờm. Một số loại thuốc phù hợp hiện nay bao gồm: amoxicillin, penicillin…

Những loại thuốc này chỉ được phép sử dụng khi bệnh nhân có sự kê đơn của bác sĩ. Mỗi loại thuốc điều trị đều có nhiều tác dụng phụ và không giải quyết được triệt để bệnh. Vì vậy, tình trạng khó thở thường tái phát khi tiếp xúc với mầm bệnh. Người bệnh phải tìm ra nguyên nhân, phòng ngừa và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc giãn phế quản, thuốc long đờm hay chống viêm, kháng sinh được sử dụng theo đơn của bác sĩ
Thuốc giãn phế quản, thuốc long đờm hay chống viêm, kháng sinh được sử dụng theo đơn của bác sĩ

Phương pháp trị nhanh chứng khó thở tại nhà

Hít thở sâu

Đầu tiên, bạn  nằm xuống một chỗ bằng phẳng, đặt hai tay lên bụng và hít thở sâu bằng mũi để hút không khí vào phổi. Giữ tư thế này trong vài giây, sau đó từ từ thở ra bằng miệng. Lặp lại động tác này trong khoảng 10 phút và thực hiện đều đặn mỗi ngày sẽ giúp giảm tình trạng khó thở.

Xông mũi

Bạn lấy một bát nước sôi, thêm vài giọt tinh dầu bạc hà rồi nghiêng mặt ra xa bát để tránh bị bỏng. Tiếp theo, hít một hơi thật sâu để hơi nước  từ bát đi vào khoang mũi và thở ra nhẹ nhàng. Biện pháp này là một giải pháp đơn giản nhưng lại cực hiệu quả giúp làm sạch đường mũi và giúp giảm bớt tình trạng  khó thở. Điều này là do tiếp xúc với nhiệt, nhiệt từ bát nước giúp làm lỏng chất nhầy trong phổi.

Thở miệng

Ngồi thẳng trên ghế, thả lỏng vai và mím môi. Tuy nhiên, đừng quên chừa một khoảng hở nhỏ  giữa hai môi. Tiếp theo, hít vào bằng mũi trong vài giây và từ từ thở ra bằng miệng. Để khắc phục tình trạng khó thở, hãy lặp lại động tác này trong khoảng 10 phút.

Đứng thẳng

Tìm vật gì đó chắc chắn để tựa lưng vào, như vậy có thể tăng cường chức năng của đường hô hấp trong phổi và giảm khó thở. Cách thực hiện rất đơn giản: đứng thẳng, lưng dựa vào tường hoặc tường, hai chân dang rộng bằng vai, đặt hai tay lên đùi rồi đẩy ngực về phía trước đồng thời vung hai tay về phía trước.

Dùng gừng

Một cách cũng được nhiều người sử dụng khi khó thở đó là uống trà gừng hoặc nhai từng miếng gừng nhỏ vài lần trong ngày. Là do gừng có tính nóng, cay và rất tốt trong việc cải thiện chức năng hô hấp của phổi.

Dùng cơ hoành để thở

Đầu tiên, ngồi trên ghế, thả lỏng vai và cánh tay, đặt tay lên bụng và mím môi. Tiếp theo, từ từ hít vào bằng mũi và thở ra bằng môi, căng cơ bụng. Lặp lại động tác này trong khoảng 5 phút sẽ giúp giảm và kiểm soát tình trạng khó thở.

Uống cafe đen

Nếu bạn duy trì thói quen uống một tách cà phê đen mỗi ngày trong  thời gian dài, tình trạng khó thở của bạn sẽ  giảm dần. Cà phê đen có chứa caffeine, giúp điều trị chứng khó thở và cải thiện chức năng phổi trong khoảng 4 giờ.

Đứng thẳng và hít sâu, thở ra từ từ giúp bạn dễ thở hơn
Đứng thẳng và hít sâu, thở ra từ từ giúp bạn dễ thở hơn

>>> Xem thêm

Các cách phòng tránh bệnh khó thở

Khó thở có nhiều nguyên nhân và  yếu tố nguy cơ. Vì vậy, bạn có thể điều chỉnh lối sống tùy theo nguyên nhân gây khó thở. Sống một lối sống  lành mạnh và tránh các mầm bệnh gây ra các bệnh  về đường hô hấp sẽ giúp bạn  thở tốt hơn mỗi ngày.  Có nhiều cách để  ngăn ngừa mệt mỏi và khó thở. 

  • Béo phì gây khó thở vì chất béo chèn ép dây thần kinh và khí quản. Vì vậy, nếu bạn thừa cân, hãy  giảm cân ngay để thở dễ dàng hơn.  
  • Nếu bạn  mắc các  bệnh như huyết áp, bệnh tim hoặc hen suyễn thường gây  khó thở. Hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát bệnh và tích cực tập thở đúng cách để ngăn ngừa bệnh trở nên trầm trọng hơn. 
  • Bỏ hút thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc lá  giúp phổi, tim và hệ hô hấp của bạn khỏe mạnh hơn.
  •  Môi trường làm việc thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, ô nhiễm không khí và khí độc… Đeo khẩu trang và thiết bị bảo hộ  khi tiếp xúc với bất cứ thứ gì có thể gây ngạt thở. Ngoài ra, tốt nhất bạn nên luôn dọn dẹp khu vực làm việc của mình để không khí trong lành và thoải mái.
  •  Thiếu vận động khiến các cơ quan bị ứ đọng, khiến không khí và máu khó lưu thông dẫn đến khó thở. Duy trì thói quen tập luyện, vận động hàng ngày có thể giúp ngăn ngừa tình trạng tức ngực, khó thở và giảm thiểu nguy cơ mắc  nhiều  bệnh khác..Các bài tập tích cực, bổ dưỡng  như yoga, thiền và thể dục nhịp điệu có thể mang lại lợi ích rất lớn cho sức khỏe  hô hấp của bạn. 
  • Sử dụng thực phẩm lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây và tránh thực phẩm chứa nhiều  mỡ động vật. Mỡ động vật có thể được thay thế bằng dầu thực vật như dầu lạc, dầu mè. Vì cholesterol có trong mỡ động vật là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về sức khỏe. trái tim.
  • Nếu bạn bị bệnh, hãy điều trị. 
  • Lập kế hoạch hành động nếu các triệu chứng xấu đi.
  • Tránh ăn mặn và tăng cân nếu bị suy tim.
  • Không vận động thể thao hay làm việc quá sức.

Trên đây chúng tôi đã chia sẻ với các bạn tất tần tật về bệnh khó thở, hy vọng bạn sẽ biết được khó thở phải làm như thế nào. Ngoài các loại thuốc và phương pháp trên, nếu người bệnh cảm thấy tình trạng sức khỏe của mình không  cải thiện hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường khác. Hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được khám và tư vấn thêm từ chuyên gia.